11 paź Czym jest SAD, potocznie nazywany depresją jesienną?
Alicja Gruhn-Łazowska
11 października 2023
W okresie jesienno-zimowym, kiedy światło słoneczne jest znacznie ograniczone, nasz biologiczny zegar (rytm okołodobowy) może zostać zakłócony, prowadząc do zmniejszenia produkcji melatoniny i serotoniny – hormonów odpowiedzialnych za sen i nastrój. Jesienno-zimowe poważne obniżenie nastroju nazywamy depresją sezonową.
Depresja sezonowa, zwana również zaburzeniem afektywnym sezonowym (SAD – Seasonal Affective Disorder), ma wiele symptomów wspólnych z innymi rodzajami depresji, ale pojawiają się one cyklicznie, w określonych porach roku, najczęściej w miesiącach jesienno-zimowych. Oto symptomy, które mogą być związane z depresją sezonową.
Zmiana nastroju:
- Poczucie smutku lub rozdrażnienia
- Bezradność lub uczucie beznadziei
- Utrata zainteresowania lub przyjemności z ulubionych aktywności
- Przygnębienie
- Częsty płacz
- Emocjonalne odcięcie lub niezdolność do odczuwania radości
Fizyczne odczucia:
- Ciągłe uczucie zmęczenia lub braku energii
- Zmiany apetytu, często zwiększona ochota na jedzenie, szczególnie na produkty bogate w węglowodany
- Nagłe przybieranie na wadze lub utrata wagi
Problemy ze snem:
- Trudności z zasypianiem
- Nadmierna senność w ciągu dnia
- Niskiej jakości, nieregenerujący sen
Zmiana zachowań:
- Wycofanie się z kontaktów społecznych
- Unikanie aktywności, które kiedyś sprawiały przyjemność
- Problemy z koncentracją i podejmowaniem decyzji przekładające się na problemy w pracy/szkole
Negatywne myślenie:
- Stałe negatywne lub krytyczne myśli
- Myśli samobójcze lub obsesyjne myśli na temat śmierci
- Uczucie bezwartościowości lub nadmierne poczucie winy
Objawy z ciała:
- Bóle brzucha bez klarownej przyczyny fizjologicznej
- Bóle głowy nieznanego pochodzenia
- Uczucie ciężkości w ciele
Warto zaznaczyć, że symptomy te mogą różnić się intensywnością i trwałością w zależności od osoby i mogą nie pojawiać się wszystkie naraz. Depresja sezonowa jest poważnym zaburzeniem i jeśli podejrzewasz, że Ty lub ktoś bliski może jej doświadczać, ważne jest, aby szukać wsparcia u profesjonalisty. Strategie leczenia obejmują m.in. psychoterapię, farmakoterapię, a także terapię światłem, która ma na celu zastąpienie brakującego światła słonecznego w celu lepszej produkcji melatoniny. Zarówno diagnoza, jak i leczenie depresji sezonowej są kluczowe dla poprawy jakości życia dotkniętych nią osób.