Czas kwarantanny jest dużym zaskoczeniem i wyzwaniem dla nas wszystkich.

Początkowy entuzjazm uczniów dotyczący zamkniętych szkół i nadzieje na dodatkowy czas wolny dość szybko ustąpiły miejsca rozczarowaniu. Okazało się, że nauka zdalna, oprócz przyswajania wiedzy, wymaga też dużego zaangażowania nie tylko od uczniów, ale i rodziców. Jak zorganizować pracę dzieci w domu, by było im łatwiej? Co jest ważne i na co warto zwrócić uwagę? Dzisiejszy tekst to mini-poradnik dotyczący wsparcia w efektywnej nauce w domu.

1. Plan dnia

Wszyscy potrzebujemy rutyny, ona daje nam poczucie bezpieczeństwa i kontroli, zwłaszcza teraz, w niepewnych czasach. Dlatego ważne, by razem z dzieckiem stworzyć własny codzienny, rutynowy plan działania, w którym będą zaznaczone względnie stałe godziny pobudki i snu, nauki, drobnych domowych obowiązków i czasu wolnego. Wspólne stworzenie planu pomaga w nadaniu przejrzystej struktury dnia, która daje namiastkę uporządkowania, jak za czasów chodzenia do szkoły. Pomaga także w motywacji – łatwiej jest się zachęcić do działania, gdy mamy jasno określone granice pomiędzy pracą, a czasem wolnym i wiemy, że w perspektywie czeka nas odpoczynek.
Obecnie wszyscy mierzymy się z trudnymi emocjami – pełno w nas frustracji wynikającej z ograniczeń i zamknięcia, pojawia się smutek, tęsknota, lęk, niepewność. Bądźmy uważni na emocje dzieci, pozwólmy na nie i bądźmy wyrozumiali. Nie wypominajmy dzieciom, jeśli nie uda im się zrobić wszystkiego, tak, jak było zaplanowane. Plan ma być sprzymierzeńcem, a nie dodatkowym stresorem. W porządku jest, jeśli plan nie jest wykonany w pełnym zakresie każdego dnia, każdy z nas ma czasem gorszy dzień.

2. Miejsce do nauki

Ważne, by dziecko miało stałe miejsce, w którym może się uczyć i które będzie przeznaczone i przystosowane do pracy. Powinna być to cicha, dobrze oświetlona i uporządkowana przestrzeń, gdzie na biurku znajdują się tylko te przybory i pomoce, których aktualnie potrzebuje. Wszystko, co dodatkowe – papierki, zabawki, kubki, inne zeszyty czy książki mogą okazać się dodatkowym rozpraszaczem. Warto wyłączyć także wszelkie powiadomienia w komputerze/tablecie/telefonie, którego używa dziecko do nauki.

3. Wspierające wskazówki

• Wypełnianie zadań krok po kroku i koncentracja tylko na jednym zadaniu – przełączenie się pomiędzy różnymi zagadnieniami niepotrzebnie rozprasza i zabiera energię
• Proste zadania na początek – jeśli są zadania, których rozwiązanie dziecko zna od razu, warto od nich zacząć – to zwiększy jego poczucie sprawczości, doda pewności siebie i rozbudzi zapał do pracy
• Dzielenie pracy na partie – łatwiej nauczyć się kilku akapitów niż całego rozdziału, dodatkowo dziecko ciągle powtarza materiał, do którego wraca
• Lista zadań na bieżący i kolejne dni – jeśli jest coś zapisane, nie trzeba o tym ciągle pamiętać 🙂 Czym bardziej precyzyjny plan, tym łatwiej przystąpić do działania
• Zabawa w nauczyciela – wyjaśnianie przez dziecko swoimi słowami to, czego się nauczyło i w jaki sposób zrozumiało innym domownikom – to świetny sposób na wyłapywanie luk w wiedzy i utrwalanie materiału
• Animacje, grafiki, filmy- jeśli coś dziecko zaciekawi lub nie do końca rozumie sposób, w jaki przedstawił zagadnienie nauczyciel, niech skorzysta z pomocy Internetu – pomocne mogą okazać się grafiki czy filmiki na dany temat
• Robienie barwnych notatek – z wykorzystaniem zakreślaczy, rysunków, mapy myśli, tabel
• Mnemotechniki – to historyjki, rymowanki czy skojarzenia ułatwiające zapamiętywanie, przetwarzanie i wydobywanie informacji z pamięci
• Warto zadbać o to, by dzieci bezpośrednio przed nauką nie bawiły się, nie grały i nie oglądały telewizji- trudniej będzie im się wyciszyć i zacząć pracę.

4. Korzystanie ze wsparcia innych

To, że obecnie dzieci uczą się w domu, nie oznacza, że zostały pozbawione wsparcia ze strony specjalistów. Faktem jest, że rodzicom (na których aktualnie spadła największa odpowiedzialność za pomoc w nauce) może być trudno w rozwiewaniu wątpliwości dzieci na bieżąco i klarownym wyjaśnianiu, ponieważ nie są do tego przygotowani. Dlatego warto korzystać ze wsparcia, jakie jest oferowane przez specjalistów ze szkół (każda placówka wypracowała swój system komunikacji z nauczycielami, który powinien być znany i jasny zarówno dla dzieci, jak i rodziców). Warto pamiętać, że wsparcie można otrzymać nie tylko w kwestiach związanych z edukacją, również psycholog i pedagog szkolny udzielają wsparcia w formie zdalnej.
Dzieci, tak samo jak dorośli przeżywają silne emocje. Obecnie może pojawiać się w nich dużo złości, frustracji, lęku, mogą czuć się samotne i przytłoczone. Niechęć do nauki i rozwiązywania zadań domowych często nie wynika z trudności w koncentracji czy braku motywacji, ale spowodowana jest emocjami, których dzieci mogą nie potrafić samemu nazwać i w inny sposób wyrazić. Dlatego tak ważna jest obecność i uważność rodzica. Ważne, byśmy towarzyszyli dzieciom w ich przeżyciach, z uwagą, szacunkiem i bez oceniania. Dzieci potrzebują uważności dorosłych, by mogły się rozwijać.
Gdy silne emocje opadną, ważne, by ze spokojem porozmawiać z dzieckiem o tym, z czym ma trudność, jak myśli, co mogłoby mu pomóc i czego potrzebuje – dajemy mu w ten sposób poczucie, że jest ważne i bezpieczne – chcemy mu pomóc, wzmacnia także poczucie sprawczości.
Wszyscy potrzebujemy kontaktów z przyjaciółmi. Obecna izolacja sprawia, że dzieci tęsknią za sobą nawzajem, brakuje im kontaktów rówieśniczych, codziennych wspólnych spraw i zabawy. Warto zadbać o tę sferę i umożliwić dzieciom kontakt ze sobą przez komunikatory takie jak Skype, Zoom, Messenger czy telefon.

5. Odpoczynek

Nie zapominajmy o tym elemencie organizacji czasu w domu. Starajmy się przestrzegać ustalonego planu, ale jeśli czas na naukę już minął – niech dzieci nie wracają już do niej tego dnia. To czas na odpoczynek. Każdy z nas ma swoje ulubione formy relaksu – dla jednych to po prostu zabawa ulubionymi zabawkami, innych muzyka, malowanie, ćwiczenia fizyczne, oglądanie filmów czy granie w gry. Niech to będzie spędzanie czasu w taki sposób, który jest dla dziecka regenerujący i który lubi. Zadbajmy także o higienę snu dzieci – stała pora snu zapewniająca dobowy rytm i zrezygnowanie z używania elektroniki na minimum 2 godziny przed snem, której światło działa pobudzająco, a mnogość barw, postaci i często głośna muzyka w grach czy filmach sprawia, że dzieci są przebodźcowane i trudno im się wyciszyć do snu.